Jordanów jest najstarszym miastem powiatu suskiego. W r. 1564 król Zygmunt August wydał przywilej na założenie miasta. Fundatorem był Wawrzyniec Spytek Jordan (1518-1568) z Zakliczyna. Piastował on wiele najwyższych godności i urzędów – był m.in. starostą krakowskim i podskarbim koronnym. Dzięki gospodarności przodków i własnej zgromadził okazały majątek. Był prawdziwym panem doby renesansu. Podróżował po Europie Zachodniej, był wykształconym humanistą, miłośnikiem sztuki. Wspierał uczącą się młodzież, artystów i uczonych, fundował kościoły, szpitale i domy ubogich.

 

Image

Budynek Remizy


Jordanów powstał na tak zwanym „surowym korzeniu”, na czę?ci dóbr wsi Malejowa należących do Spytka Jordana. Prawa miejskie były wzorowane na prawach magdeburskich. Fundator wystawił dokument regulujący funkcjonowanie władz miejskich oraz prawa i obowiązki mieszczan. Jak świadczy zachowany do dziś, a wytyczony jeszcze przez założyciela układ rynku, miasto planowano jako duży ośrodek rzemieślniczy i handlowy. Spytko nie dożył jednak jego rozbudowy. Po jego śmierci prace kontynuowała jego żona Anna Sieniawska, lecz później właściciele miasta wielokrotnie się zmieniali, a nawet dzielili jego własność na poły.


Rzemieślnicy początkowo skupiali się w czterech cechach: drzewnym, kowalskim, skórzanym i tkackim. Wkrótce powstały inne: piekarski, szewski, powroźniczy, rzeźniczy, browarniczy. Rozwój miasta opierał się głównie na przywilejach królewskich. Najstarszy z nich został wydany w 1576 r. przez Stefana Batorego. Potwierdzał on prawa miejskie i zezwalał na odbywanie dwóch jarmarków w roku. Jordanów zasłynął z nich zwłaszcza w wieku XVII. Targowano głównie bydłem, trzodą chlewną, końmi, solą i płótnem. Rozwinęło się garncarstwo. W mieście funkcjonowały gospody i zajazdy, składy węgierskich win oraz soli, którą przewożono z Wieliczki na Orawę, tak zwanym szlakiem solnym. W czasie zaborów miasto podupadło gospodarczo – większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa, prawie wszyscy uprawiali ziemię.


W mieście działała szkoła ludowa, urząd pocztowy i telegraficzny, kancelaria notarialna, apteka, synagoga. Powstało kółko rolnicze. Od 1880 r. działało w mieście Stowarzyszenie Pożyczkowe „Praca i Oszczędność” obsługujące wszystkie miejscowości jordanowskiego powiatu sądowego. W 1900 r. wprowadziło się ono do nowo wybudowanej siedziby, gdzie w późniejszym okresie otworzył swoje podwoje istniejący do dziś Bank Spółdzielczy. Od 1885 r. działa Ochotnicza Straż Pożarna. W r. 1884 otwarto linię kolejową, co szło w parze ze zwiększającym się napływem letników i turystów. Od 1912 r. rozwijał prężną działalność jordanowski oddział Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.
W latach międzywojennych Jordanów nabrał charakteru miejscowości uzdrowiskowej. Nazywano go popularnie Zielonym Miasteczkiem. Słabo rozwijał się natomiast przemysł. Funkcjonował tylko tartak, młyn parowy oraz cegielnia. Zrealizowała się jednak idea powołania w mieście szkoły średniej – od 1926 r. datuje się rozwój Prywatnego miejskiego Seminarium Koedukacyjnego. Nowy budynek szkolny oddano do użytku trzy lata później. Silnie rozwijał się na Jordanowszczyźnie ruch ludowy. Tu wydawano w l. 30. organ prasowy lewicy chłopskiej młodych „Wieś i jej Pieśń”. Redaktorem naczelnym był pochodzący z Naprawy Antoni Mirek (Olcha).

Image

Ratusz miejski


Pierwszy ratusz miejski wzniesiono w 1571 r. Pięć lat później Anna Sieniawska ufundowała w miejsce starej kaplicy drewniany kościółek, który przetrwał do początku XX w. Warto zauważyć, że aż do r. 1857 podlegał on parafii w łętowni. W 1679 r. ks. Wawrzyniec Szyczowski ufundował obszerną murowaną kaplicę, przylegającą do kościoła. W kaplicy mieścił się obraz Matki Boskiej Jordanowskiej. Obraz powstał prawdopodobnie na pocz. XVII w. W 1994 r. został koronował go kardynał Franciszek Macharski. Kamień węgielny pod budowę dzisiejszej świątyni położono w 1908 r. Zaprojektował ją – podobnie zresztą jak budynek nowego sądu i ratusza – bardzo popularny wówczas architekt Jan Sas Zubrzycki.


W r. 1836, po długotrwałym sporze ze zwierzchnością gruntową w Spytkowicach Jordanów uzyskał prawo do własnej jurysdykcji. Miasto stało się siedzibą urzędu podatkowego, a później również sądu powiatowego. W okresie autonomii galicyjskiej Jordanów wszedł w skład powiatu myślenickiego. Po roku 1924 został włączony w powiat makowski, po r. 1932 powrócił do powiatu w Myślenicach. W 1929 przyłączono do miasta grunty Malejowej, przysiółki Chrobacze i Przykiec oraz Mąkacz.
W czasie pierwszej wojny światowej Jordanów nie poniósł strat w swej infrastrukturze, natomiast w pierwszych dniach drugiej wojny światowej miasto zostało w dużej czę?ci zniszczone i spalone przez wkraczające oddziały hitlerowskie. Oddziały I Pułku Korpusu Ochrony Pogranicza, 10 Brygady Pancerno-Motorowej, którą dowodził mjr Stanisław Maczek oraz 12 Pułku piechoty Ziemi Wadowickiej i 24 Pułku Ułanów broniły wraz z ludnością cywilną sąsiedniej miejscowości Wysoka. Niemcy po dwóch dniach złamali linię obrony i ruszyli na Jordanów, który podobnie jak wieś Wysoka został spalony. Z istniejących wówczas 400 domów, spalono 270. Miasto ucierpiało też podczas odwrotu hitlerowców w styczniu 1945 r. Za zasługi w wojnie obronnej 1939 r. i postawę w czasie okupacji Jordanów został w 1984 r. odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu.


W latach powojennych nastąpił systematyczny rozwój miasta. Czynnikiem miastotwórczym był przemysł. Powstały większe zakłady produkcyjne, takie jak fabryka armatury, zakłady przemysłu muzycznego, spółdzielnia przemysłu drzewnego, spółdzielnia przemysłu odzieżowego. Wybudowano bloki komunalne i osiedle spółdzielcze. Obecnie Jordanów stanowi centrum handlowe, przemysłowe, kulturalne i oświatowe dla okolicznych miejscowości.

materiał udostępniło TMZJ